Wie versloeg Hitler?

Nederland is bevrijd door de Canadezen. Plus een paar Polen en Amerikanen. En Prins Bernhard zelf natuurlijk, zonder vliegbrevet in een Dakota, fles whiskey onder handbereik. De bevrijding gebeurde in twee delen; de zuidelijke helft van Nederland was eind 1944 al vrij, de noordelijke helft moest eerst nog door de hongerwinter. Op 5 mei 1945 capituleerden de Duitse troepen.

We zitten nu in de periode tussen 5 mei en 9 mei. Dat is de datum waarop het leger in Duitsland zich uiteindelijk overgaf. De oorlog duurde bijna zes jaar, van 1 september 1939 tot 9 mei 1945. Wie heeft Hitler nu eigenlijk verslagen?

Er is weinig twijfel over dat dat de Russen zijn geweest. Lang voordat de landingsboten op het strand van Normandië liepen in juni 1944, had het Russische leger de beslissende slagen al toegebracht aan de Duitse Wehrmacht.

Het Duitse onvermogen om Stalingrad in te nemen en de overgave van het leger van Von Paulus in februari 1943 betekenden het einde van de Duitse reeks overwinningen die de eerste drie jaar van de Tweede Wereldoorlog gekenmerkt hadden. Het was op dat moment nog niet gedaan met Duitsland; de Duitse legers stonden ver in Rusland en waren nog aan de opmars.
De beslissende slag werd in juli 1943 toegebracht in de slag bij Kursk. Die staat bekend als de grootste tankslag uit de geschiedenis. Hij duurde een week en brak de rug van het Duitse leger. De verliezen aan Duitse zijde waren zo groot dat ze niet aangevuld konden worden en Duitland verloor definitief het initiatief. Vanaf juli 1943, door Kershaw in zijn Hitler-biografie omschreven als een 'rampzalige maand' ('Vergelding' NL uitgave p. 768) waren de Duitse troepen op de terugtocht.

Het duurt dan nog bijna een jaar tot de landing in Normandië. Daarna moesten de westerse geallieerden zich als een haas door Europa reppen om zoveel mogelijk land te bezetten voor de Russen dat deden. Hier tekent zich het begin van de Koude Oorlog al af. Ook een twistpunt voor historici.