Vrolijk muziekje erbij: 'Modern Days Blues' (PJ Cats & the Reindeer) met net zo vrolijke beelden, van de Hindenburg (u weet...), uit '20th century disasters'.
Als je dan nog eens wat verder denkt over de omgeving waar je je in bevindt, kan het niet anders of de somberheid neemt nog toe. De meest elementaire behoeften van de mens zijn wonen, werk en relatie. In een wat breder verband is de wereld tegenwoordig georganiseerd in een min of meer samenhangend systeem van politieke en economische voorwaarden die globaal (ja, dat heeft hier een dubbele betekenis, maar die zijn allebei wel ongeveer van toepassing) voor iedereen hetzelfde zijn.
Zo zitten we opgesloten in systemen die we maar deels zelf kunnen beïnvloeden. Het systeem van de wereld, het systeem van ons leven, onze woon- en werkomgeving en onze relaties.
Net zoals mensen ziek kunnen zijn of worden, kunnen systemen ziek zijn of worden. Ze worden dat door toedoen van mensen. Die ontwerpen en besturen immers die systemen, of ze dat nou willen of niet, of ze zich ervan bewust zijn of niet, of ze het kunnen of niet (meestal niet) en of hun leven ervan afhangt - of niet, zou je zeggen, maar ja, je leven hangt er nu eenmaal vanaf. Tenminste de kwaliteit van dat leven.
Naomi Klein schreef in dit boek hoe terugkerende crises de basis zijn voor de kapitalistische economie - in samenhang met de staatshuishouding
Zieke systemen hebben een aantal kenmerken: ten eerste zijn er regelmatig terugkerende, of liefst permanente crises. Ten tweede is het voor de deelnemers onmogelijk om de gewenste beloning te behalen, anders gezegd: het is onmogelijk om het ooit goed te doen. Ten derde zijn de deelnemers ideologisch of emotioneel betrokken. Ten vierde is er altijd een of ander chronisch tekort; aan geld, liefde of tijd bijvoorbeeld. Meestal ontbreken er ook nog duidelijke, haalbare doelen, maar is de inspanning gericht op een niet nader omschreven ideaal in de verte wanneer alles 'goed' zal zijn, of een abstract idee zoals 'de economie'. Niemand hoeft enig idee te hebben hoe dat 'goed' of het idee er uit ziet, maar het moet er wel wezen. Last but not least vraagt het systeem de volledige toewijding (commitment) van jou, want anders... ja, anders wat? Maar het hangt van jou af en alles wat er mis gaat is jouw schuld, zoveel is a priori wel duidelijk.
Hoe maak je zo'n ziek systeem? Dat is eigenlijk vrij simpel. De beste manier is eenvoudige incompetentie. De hoogste graad van incompetentie is de domme mens die zeker weet dat hij niet dom is en die heel erg overtuigd is van een eenvoudig (maar fout) idee. Zo iemand als Adolf Hitler bijvoorbeeld. Je kunt daar een eind mee komen. Laten we zeggen een Wereldoorlog en 72 miljoen slachtoffers ver. Stalin en Mao deden het ook niet slecht in dit opzicht, ik vind de generaals uit de Eerste Wereldoorlog ook heel overtuigend incompetent en de tegenwoordige economen geef ik een goede derde plaats (dus achter politieke dwazen en militaire dwazen), niet in het minst omdat we van hun waanideeën eenvoudig ALLEMAAL het slachtoffer zijn.
Er zijn nog wat aflopende gradaties van incompetentie die het meest storend zijn in chirurgen en tandartsen, iets minder in loodgieters, automonteurs en psychologen en die weinig kwaad kunnen in vrouwen in auto's, mannen in sport en mijn kat die denkt dat 'miauw' betekent dat hij op de knop drukt die eten in zijn bakje laat verschijnen.
